Nevşehir'in türkmen köyü Kızılağıl köyünü tanıyalım !

Kızılağıl, Nevşehir ilinin Hacıbektaş ilçesine bağlı bir köydür. Köy, 1919'dan beri aynı adı taşımaktadır. 30 Aralık 1998 tarihinde belediye statüsü alarak beldeye dönüşen kasabanın belediye statüsü, nüfusunun 2000 kişinin altına düşmesi üzerine 2013 yılında sona erdi.

Nevşehir Hacıbektaş ilçesine bağlı Kızılağıl köyü ismiyle Bolu ve Kırşehir'de de aynı ismi taşıyan köyler vardır.

KIZILAĞIL

Hacıbektaş’ın, Karaburna’dan sonra en büyük ikinci köyüdür. Kızılağıl köy halkının en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Hacıbektaş ilçesine 22 km, Nevşehir iline 59 km uzaklıktadır. Köy, Hacıbektaş’ın doğu yönünde, Kayseri yolu üzerinde yer almaktadır.

Nüfusu;

Belediye başkanlığı
Seçildiği yıl    Belediye başkanları
2009    İbrahim Güven (CHP)
2004    İbrahim Güven (AK Parti)
1999    Ali Koçak (MHP)

İşte Kızılağıl köyü kuruluş öyküsü;

Anadolu da ki köylerin çoğu gibi Kızılağıl Köyü’nün de kuruluş tarihi kesin olarak bilinmesede 1780 ve 1810 yılları arasında olduğu tahmin edilmektedir. Bu tarihlerde Kızılağıl Köyü’ne bir çok aile grubu kabile olarak yerleşmişlerdir. Adana, Osmaniye, Gaziantep ve Adıyaman çevresinde 1865-1866 yıllarında çıkan Türkmen isyanının bastırılması sonucu Türkmen aşiretleri dağılmış yerleşik düzene sokulmuştur. Bu iskan sonucu aşiretlerin bütünlüğünü parçalamak için çevre illerde ki köylere 3 er aile olarak yerleşilmiştir. Bunun sonucunda Kızılağıl köyüne de değişik kökenli 12 aile gurubu yerleştirilmiştir.

Köyün ilk yerleşim yeri suyunun sağlandığı çeşmenin çevresidir. İlk kurucu aileler köyün çevresinde verimli sulanabilir arazileri kendi aralarında pay etmişler sonradan gelenler de biraz daha uzakta olan arazilere sahiplenebilmişlerdir. Kızılağıldaki aile grupları sülaleleri pek çoğunun kökeni herikli değildir.

Heriklilik, köyünün kuruluş yıllarında kalaycık köyü'nde oturan ve çevrenin ser muhtarı aynı zamanda kendilerine yerleşmek için yurt arayan Türkmen parakendelerini yerleştirmekle de görevli çopuroğlu Memiş Ağa'nın herikli cemaatinden olmasıdır. Büyük bir olasılıkla kızılağıl köyünü kuran yerleşen aileler Memiş ağadan izin alarak onun egemenlik alınına yerleşmiş olduklarından Kızılağıl köyü de Herikli köyü sayılmıştır. Kızılağıl köyü hakkında 12 değişik aile grubu bulunmaktadır. Bunlar; Kızıl halilli aşireti, İbanlı, Aflakoğlu, Çökelekli, Beyazit uşağı, Deliler-deller, Akoğlanlı, Karabardaklı, Sofulu, Uzunlu, Delifakılı- Fakıuşağı ve Bayraktarlı

KIZILAĞIL

Çiğdem çiçeği açar baharında,

Kızıl kırmızı yoğrulur,toprağında,

Davar sürüsü yatardı ağıllarında,

Adını burdan alır kızılağıl.

Kahremen, açlık, kum deresi,

Herikliden gelme soyu sülalesi,

Köşektaşla bitmiş kanlıkuyu meselesi,

Barış ve sulhu sever kızılağıl.

Külhüyüğünden bak gör söykeyi,

Dağbaşı seyir eder tüm bölgeyi,

Çöl,hacıasımda arasanda gölgeyi,

Sıcak olur ırgatlıkta kızılagıl.

Yolcunun yönü doğu ile batıya,

Göz ucuyla bakınca güzel yapıya,

Dedelerden kalma bize hediye,

Yaşarsın gönüllülerde kızılağıl.

Unutma rahmetli Alihsan,Yaşar Başı,

Muhammer amca herkesin arkadaşı,

Metin ile Muradında çok yoldaşı,

Rahmet oku gidenlere kızılağıl,

Kızılarkaça doğru sıralanmış evleri,

Zor günlerde koşar hayırseverleri,

Bırakmaz ortada öksüzü yetimleri,

Yardımseverlerin çok kızılağıl.

Herikli aşiretinin pare pare köyleri,

Irmak bucağında kalmış diğerleri,

Bünelek bağı ve güzeldir her yeri,

Asmalıklar almış yerini kızılağıl.

Gedikardı ,kalankaldı arasında,

Kırşehir , Kayseri yolu sırasında,

Elektrik yokken bezir çırasında,

Aydınlanırmış bizim kızılağıl.

Arpa buğday yetişir tarlasında,

Yavşan ile kekik kokar yaylasında,

Gökkuşağı uzanır yağmur sonrasında,

Rengarenke bürünür kızılağıl.

Değirmen ocağı ve inin ardında,

Kıyıbirden kestirmeden vardımda,

Pazarcığı baharında gördümde,

Yamaçta görünür durur kızılagıl.

Gitmişler bindokuzyüzatmışlarda,

Ayrı şehirlerde,haimde kalmışlar,

Sılaya mektup ile selam salmışlar,

Okudu mektubunu tüm kızılağıl.

02.12.2019

İsmail Yıldız