Ukrayna ile Rusya savaşında kazanan ve kaybeden ülkeler

Ukrayna ve Rusya’ya yapmış olduğum çeşitli ziyaretlerimde bu iki ülkenin insanları, dünya görüşleri, merakları hakkında genel bilgiye sahip oldum. Bu iki ülkenin dışarıdan her ne kadarda birbirine benziyorsalarda aslında çok farklılar. Kabaca baktığımızda Ukrayna insanı daha mutlu, sıcak ve güler yüzlüyken, Ruslar daha soğuk ve kaba bir karaktere sahipler.

Ukrayna insanı kendini daha çok Avrupa standartlarına uymaya, yaklaşmaya, …… çalışıyor. Rusya ise her zaman Ukrayna’yı kendi bir parçası gözü ile baktı. Bu yüzden Ukrayna kendini korumak için Rusya’dan uzaklaşmaya çalıştı. Bunun bir işaretini yıllar önce Ukrayna Ortodoks kilisesinin Rusya Ortodoks kilisesinden ayrılarak Fener Rom Patrikhanesine bağlanmasını gösterebiliriz.

Ukrayna Tarafı: Jelenski dönemine kader Ukrayna, Rusya’yı kışkırtmadan Rusya’dan bağımsız, Avrupa cephesinde durmaya çalıştı. Ancak Jelenski döneminde Amerika ve Avrupa’nın destek sözlerine güvenerek Rusya’ya dikleşmeye ve kafa tutma seviyesine kadar uzanacak şekilde bir pozisyona girdi ve NATO’ya gireceğim pozisyonda aldı. Tabi bunun arkasında Amerika ve Avrupa’nın desteği ve güven vermesi sonucu oluştu.

Polonya Tarafı: Polonya, Ukrayna’nın batı tarafı. İşin ilginç yani Polonya, Ukrayna’nın batısında gözü olup o bolüme sahip olmaya hevesleniyor. Ve Ukrayna’nın batısının Polonya’ya ait olduğunu düşünüyor. Elbette Ukrayna’nın batısı da kültür ve mimari açıdan Polonya’ya çok benzemekte...

Rusya Tarafı: Her zaman Ukrayna, Rusya’nın bir parçası olduğunu düşünmektedir. Unutmayalım Ukrayna’nın önemli sanayisi ve özellikle ağır sanayi bölgesi Ukrayna’nın doğusunda olup o bölgede genel olarak Rus kökenli insanlardan oluşmakta.

Bu genel bilgileri göz önünde bulundurduğumuzda Amerika ve Avrupa ülkeleri batı yanlısı, Rusya’dan uzaklaşma duygularına sahip Ukrayna’yı provoke ederek Rusya karşısında bir cephe oluşturmayı çalıştı. Böylece son zamanlarda Rusya’nın aşırı güçlenmesi önünü tıkayarak Rusya’yı bir yıpranma surecine sokma çabalarına girdi. Elbette bu süreç Amerika ve Jelensi'nin ortak çaba ve çalışmaları ile oldu. Tam bir iyi hazırlanmış ve tüm detayları düşünülmüş bir senaryo. Buna karşı Rusya, Ukrayna sınırında askeri birliklerini yığması ile ve sık sık askeri tatbikatları ile Ukrayna’yı korkutma çalıştı.

Amerika’nın bu süreçte amacı:

1) Bir zamanlar Sovyetler birliği zamanında Afganistan’da bir cephe açarak Sovyetler Birliğin yıpranmasına ve sonucunda parçalanması süreci gibi Rusya’nın yıpratması, insani ve ekonomik çöküklüğe sokması amacı ile Ukrayna’yı kullandı.

2) Avrupa’nın son zamanlarda Amerika’dan uzaklaşma ve kendi ayakları üzerinde durma çabalarınıönüne geçme.

3) Çok zayıflamış NATO’nun tekrar güçlendirilmesi

Rusyanın bu süreçte amacı: Ukrayna’yı parça parça Rusya’ya bağlaması. Ancak burada Rusya’nın büyük yanlışları vardı.

Rusya’nın en önemli yanlışları:

A: Amerika’nın planları ve Jelenskinin önderliğinde Rusya’nın programında pek olmayan Ukrayna’ya saldırıya tahrik etiller ve Rusya bu kapana düştü.

B) Ukrayna aylar önce bu savaşa hazırlığını yapmıştı. Bu hazırlıkların ipuçlarını savaşın başlangıç günlerindeki Ukrayna askerlerinin Batı kaynaklı füze ve silahların kullanabilmesinde gördük. Aylar önceden eğitimler olmasaydı kullanmaları imkânı yoktu.

C) Rusya’nın Ukrayna hakkında çok yetersiz, yanlış istihbarat.

D) Kazakistan müdahalesi sonrası Rusya yönetiminde yanlış bir özgüven. Buda bu iki ülke halkın arasındaki farkı anlamamalarıydı. Ukrayna çok sayda aşırı milliyetçi var ki savaştan önceve savaşın ilk günlerinden Rusya’nın bu milliyetçilerle baş etmesi oldukça zor olduğunu söylemiştim.

Bu savaş sürecinde kazananlar ve kaybedenler:

1: Amerika bu savaşın en büyük kazananı: NATO’yu güçlendirdi, Avrupa tekrar Amerika’ya yaklaştı, Rusya Yıpranma sürecine girdi

2: Ukrayna: Bu savaşın en büyük kayıp edeni çünkü savaş Ukrayna topraklarında olduğundan Ukrayna’nın alt yapıları, toprağı, insani kayıplar oldukça çok fazla.

3: Avrupa, Doğal gazdan Rusya’ya bağlı olduğunda ekonomisi ve sanayi oldıkça zarar gördü

4: Rusya kayıp edenler arasında: askeri, ekonomik kayıplaralar var ve önemli bir yıpranma sürecine girdi.

5: Bu savaşın en büyük kazananı ve tamamen kenarda durarak çoğu zaman olduğu gibi en büyük kazanan ülke ÇİN: Amerika Tayvan’ı kullanarak Çin’i da böyle sürece sokmaya çalıştı. Hatta ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’yı Tayvana göndermeye kadar ilerledi ancak Çin her zamanki gibi böyle tongaya düşmedi bu süreçte Rusya’dan ucuz petrol aldı Sanayisini̇ güçlendirdi, sıkıntılı ekonomiye giren Avrupa ülkelerindeki sanayii almaya giderek çok uzun bir zaman geçmeden Avrupa’nın önemli sanayine sahip olacak.

Ali Haydar

09.11.2022