SİVAS KONGRESİ DELEGESİ DELALZADE HACI OSMAN EFENDİ-ÖĞÜT-
Delalzade Hacı Osman Efendi, Atatürk önderliğinde 4 Eylül 1919 da Sivas ilinde toplan Sivas Kongresi’ne Nevşehir delegesi olarak katılmıştır.
Hacı Osman Efendi 1868 yılında Nevşehir’de doğmuştur. Babası Mahmut Efendi, annesi Meryem Hanım’dır. Yusuf, Mustafa, Mahmut, Meryem ve Osman adlarında beş çocukları olmuştur (Emekli Sandığı Arşivi, MT 98708). Nevşehir'de medrese tahsili yaptıktan sonra Konya Darülfünündan mezun olmuştur. Bir süre İzmir'de vaizlik yapmış daha sonra Nevşehir'e dönerek Rüştiye mektebinde eğitmenlik yapmıştır. Aynı zamanda hafızlık, serbest vaizlik, idadide(lise) mubassırlık (Lise dengi okulda yöneticilik) yapmıştır.
Mondros Mütarekesi günlerinde Nevşehir kazası 12. Kolorduya bağlı 11. tümenin denetim alanı içindeydi. Karargâhı Niğde’de bulunan tümenin önemli silah ve cephane depolarından biri de Nevşehir'de bulunmakta idi. Orta Anadolu ve Nevşehir Mondros mütarekesinin belirlediği paylaşım alanları içinde olmadığından Milli Mücadele yıllarında Nevşehir önemli siyasi olaylara doğrudan tanıklık etmemiş ve düşman işgaline de doğrudan muhatap olmamıştır.
Atatürk önderliğinde toparlanmaya çalışan Anadolu halkı, değişik yerlerde kongre ve toplantılar yapmıştır. Sivas Kongresi de bunlarından birisidir. Delalzede Hacı Osman Efendi 4 Eylül 1919'da toplanan Sivas Kongresi’ne, Nevşehir adına bir delege katılmıştır. O dönemin Nevşehir ileri gelenleri tarafından Delalzade Hacı Osman Bey’in Sivas Kongresine delege olarak gönderilmesini sağlamışlardır. Hacı Osman Bey gizlice bir yaylı araba ile pastırma sandıkları arasına gizlenmek yoluyla Kayseri ye oradan da Sivas a ulaşmıştır. 4 Eylül 1919 tarihinde Mustafa Kemal Paşa’nın başkanlığında toplanan Sivas Kongresine Nevşehir’den delege olarak katılmıştır.
İlimiz Nevşehir, Milli Mücadele döneminde Niğde sancağına bağlı bir ilçe konumundadır. Sivas Kongresi sonrasında da Nevşehir’de Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kurulmuştur. Sivas Kongresine katılan Dellalzade Hacı Osman Efendinin, Nevşehir ve çevresinde Müdafaa-i Hukuk Cemiyetlerinin şubelerinin açılmasına öncülük ettiği görülmektedir.
Milli Mücadeleye destek olmak amacıyla kurulan cemiyetlerde Müftü Süleyman Hakkı Efendi ve Reji memuru Saçlı Zeki Bey, Nevşehir Müskirat Müdürü Hakkı Beyzade Hamdi Bey, Mal Müdürü Ağa Oğlu Hayrullah Efendi, Tüccar Halil Efendi, Mazlum Zade İbrahim Bey ve Tatarzade Hacı Bey görev almışlardır.
Nevşehir dışında Avanos’ta da Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin bir şubesi kurulmuştur. Bu cemiyetin çalışmalarında en etkin kişi ise Belediye Başkanı Nuri Bey olmuştur. Hacıbektaş ilçesindeki cemiyet şubesini ise Halil Efendi açmıştır. Daha sonra Hacıbektaş kazasında da bu cemiyetin şubesi açılmıştır.
Milli Mücadeleye destek olmak isteyenlerin yanı sıra Milli Mücadele karşıtı ve padişah yandaşı hareketlerin de Nevşehir ve çevresinde filizlenmeye başladığı bu dönemde görülmektedir. O Zamanın Nevşehir Kaymakamı Nedim Bey de bu harekete öncülük etmektedir.(Yrd. Doç. Dr Hamdi Doğan’ın Milli Mücadelede Nevşehir ve Çevresi Başlıklı Makalesi A.Ü., Atatürk Yolu Dergisi, Sy; 49 Bahar, 2012, s.57-73)
Milli Mücadele yıllarında Atatürk ve arkadaşlarına destek olan Delalzade Hacı Osman Efendi daha sonraki yaşamını Nevşehir’de sürdürmüş ve siyasi ortamda aktif bir rol üstlenmemiştir. Kuşkusuz Sivas Kongresi ,Milli Mücadele tarihimizde önemli bir yer tutar.
4 Eylül 1919 Sivas Kongresine Nevşehir adına katılan Dellalzade Hacı Osman Efendi Soyadı kanunundan sonra Öğüt soyadını almıştır.
Hacı Osman Bey, 12 Temmuz 1950 tarihinde 82 yaşında iken vefat etmiştir. Nevşehir Mezarlığına defnedilmiştir.
Yararlanılan Kaynak;
-Dr Hamdi Doğan’ın Milli Mücadelede Nevşehir ve Çevresi Başlıklı Makalesi A.Ü., Atatürk Yolu Dergisi, Sy; 49 Bahar, 2012, s.57-73.
-Ragıp Üner, Kurtuluş Savaşında Nevşehir, Tarih ve Edebiyat Mecmuası, Sayı 10, (Ekim 1978)
-Hikmet Denizli, Sivas Kongresi Delegeleri ve Heyet-i Temsiliye Üyeleri, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1996, s
