KAPADOKYA BÖLGESİNDE KULLANILAN HALK DEYİMLERİ
Doç. Dr. Faruk GÜÇLÜ
Her yörenin kendisine özgü geliştirdiği halk deyimleri vardır. Bu deyimler zamanla değişik bölgelere de yayılarak genelde kullanılır hale gelir. Medeniyetlerin beşiği Kapadokya’da halk deyimleri açısından oldukça zengindir. İşte bunlardan bazıları.
Ağır batman ol
Ağzıyla armut toplamak
Ağzı açık ayran delisi
Ağzı b.klu
Alaşa gibi kırk kapı gezer
Armut piş ağzıma düş
Asker bavulu gibi durur
At gibi kişniyor
Avara kasnak gibi dönüp durmak
Avcarsız adam
Avrat akıllı : Eşinin sözünü dinleyenler için söylenir.
Avrat yok, akıl yok
Bağrı yufka olmak
Baltayı taşa vurmak
Başı kabak ; Saçsız, başı açık
Bi gımıh bacayınan
Boğazı düşük: boğazı ağrıyan için söylenir
Boş başak dik durur
Boş boğaz
Burnu havada; Kibirli
Cıbır cıbır dolaşır
Çok konuşanı ızıcık dinle
Çörten ağızlı; Ağzından salya akan
Çürük tahtaya mıh çakmak
Daldasız, duldasız: Sahipsiz ,arkasız, malsız, mülksüz
Deli canın batsın
Deli daylı
Deli kızın donu gibi
Delisi dışına; Harbi, gizli saklısı yok
Deli sollu
Deve damı gibi : Çok yüksek yapılmış ev için söylenir.
Ekseni kırık : İhmalkar, kağnının ekseni kırık olduğu halde tamir etmeyen
El atına binen tez iner
Eline vur ekmeğini elinden al
Eli Kelpeten gibi; Çok sıkı, cimri
Eliyle sıkıp ağzıyla yalamak
Erciyes’ten kar ummak
Eşeğin aklına karpuz kabuğu getirme
Fit sokmak
Gubarıp durma ; Şişkin, havalı olma.
Gursağında kavurga ıslanmaz
Habire dıngırdamak
Haşat olmak
Hık demiş burnundan düşmüş
Homutup gitmek
Hödük hödük bakmak ; Aval aval ,anlaşılmaz şekilde bakmak
Irımı Kırımı gezer; Kap kapı dolaşır
Irzı gırık
Izgın kadar değeri yok
İngilif olmak: Yorulmak, zayıflamak
İti ayağını taştan esirgememek
İti ite buyuruyor itte kuyruğuna
İvil ivil işli : Elinden iş gelir, becerikli
Kabakçı : Kafası almayan, tembel
Kabak çiçeği gibi açma
Kalıbının adamı değil: Göründüğü gibi değil
Karınca gibi ivtinmek
Kaynana suratlı
Kızıl adam: Tembel, çalışmayan
Kibirinden dübürünü görmüyor
Mırın gırın etmek : Nazlanmak
Namı dillerde(namlı)
Pılıyı pırtıyı toplamak
Sermayeyi kediye yüklemek
Suratı sirke satıyor
Süsünüyün kökünü görürsün: Enseni gör
Tahtalı köye muhtar olmak
Taş başına çıkmak
Tavuk gibi tüneme
Tekne kazıntısı
Un çuvalına direk olmak
Yallı gibi
Yaralı parmağa işemez
Yarım ağız
Yüzüne kemçirmek
