TARİHLE SUYUN BİRLEŞTİĞİ YER SARIHIDIR KÖYÜ
Doç. Dr. Faruk GÜÇLÜ
Sarıhıdır Köyü’nün Damat İbrahim Paşa döneminde yerleşik yaşama geçen Türkmen aşiretleri tarafından kurulduğu sanılmaktadır. Tarihi kalıntılardan köyde daha önceki yıllarda da başka kavimlerin yaşadığı anlaşılmaktadır.
Sarıhıdır Köyü Kızılırmak kenarına kurulmuş olup, Nevşehir İl Merkezine 23 KM Ürgüp ilçesine 16 KM uzaklıktadır. Avanos’a 12 KM uzaklıkta olan köy Ürgüp ilçesine bağlıdır.
Köyün tarihi konusunda en ciddi eser köyde bulunan “eski cami” olarak bilinen camidir.Eski camii kitabesinde H .1280/M.1864-1865 yılında Muhammet Nureddin Hazretlerinin hademesi Göynüklü Hasan Hasbi Ağa tarafından yaptırıldığı yazılıdır.
Rivayete göre ; Köyde yaşayan Sarı ve Hıdır isimli iki kişi Kızılırmak’a balık tutmaya gelmişler ancak Sarı kayarak suya düşmüştür. Hıdır ırmağa düşen Sarı’yı kurtarmaya çalışmış ama kurtaramamıştır.Bu nedenle köyün adı Sarıhıdır olmuştur(Serpil Yumuşak; Nevşehir Yöresi Yer Adları ve Bunlar Hakkında Anlatılar.NEVÜ-SBE Yüksek Lisans Tezi, 2017). Köylülerin ağzından derlenen bu rivayetin tarihsel geçmişle pek uyuşmadığı açıktır.
1915 yılı Niğde Sancağı nüfus sayımına göre köyün adı(yanlış kaydedilmemişse) Sarıhafir diye geçmekte olup yaşayan insan sayısı 430 olarak tespit edilmiştir(Dr. Mehmet Kaya; XX Yüzyıl Niğde Sancağı’nın Nüfusuna Dair,Türkiyat Araştırmaları Dergisi. Sy;19,2006).
Sarıhıdır Köyü’nün de yoğun göçten nasibini aldığı görülmektedir.2021 yılı sayımlarına göre köyde 407 kişi yaşamaktadır. Oysa 1915 yılında yaşayan nüfus 430 kişidir. Aradan 106 yıl geçmesine rağmen nüfusun değişmemiş olması hatta azalmış olması ilginç değil mi?
Tarım ve hayvancılığın yanı sıra son yıllarda sera ve fide üretimine de yönelen köyde balıkçılıkta yaşamın bir parçası halinde gelmiştir.
Ürgüp Lisesi Edebiyat Öğretmeni, Pazarören Köy Enstitüsü mezunu Osman Aydoğan ‘da Sarıhıdır Köyü’ndendir. Osman Hoca ile Sarıhıdır Köyü hakkında epeyce sohbetimiz olmuştur.
Ünlü yönetmen Çetin Öner ile ilgili Gülibik filmi TRT-ZDF Yapımı olarak Sarıhıdır’da çekilmiştir. Köyün doğal yapısı tam bir film platosunu andırmaktadır.
Eski Cami
Tarihi özelliği olan bu caminin bakımsızlıktan yıkılmaya yüz tutmuş olması acı bir durumdur.
Eski caminin korunması ve diğer tarihi evlerinde koruma altına alınması gereklidir. Köyün turizmden yeterince pay aldığını söylemek mümkün değildir. Oysa Sarıhıdır Köyü doğal ve tarihi güzellikleriyle turizme kazandırılması gereken bir köyümüzdür.
Ülkemizde başkaca Sarıhıdır adını taşıyan köy ya da bölge yoktur. Yunanistan’ın Doğu Makedonya-Trakya bölgesinde Kumçiftliği Belediyesine bağlı bir Sarıhıdır köyü bulunmaktadır.
Bu güzel köyümüzdeki güzellikleri hep beraber koruyup yaşatalım.
Yararlanılan Kaynaklar
Ali İhsan Tosun, Cinnik, Ürgüp Dergisi Sy : 61
Dr. Mehmet Kaya; XX Yüzyıl Niğde Sancağı’nın Nüfusuna Dair,Türkiyat Araştırmaları Dergisi. Sy;19,2006)
Dr Serap Erçin Koçar; Ürgüp-Sarıhıdır Köyü Eski Camii,Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi Sy; 48, Haziran 2017
Serpil Yumuşak; Nevşehir Yöresi Yer Adları ve Bunlar Hakkında Anlatılar.NEVÜ-SBE Yüksek Lisans Tezi, 2017)
