YOZGATLI YAZAR YUSUF ZİYA BAHADINLI
Yusuf Ziya Bahadınlı ismi ile Sorgun ilçemizin Bahadınlı Kasabası kafamda adeta özdeşleşmiştir. Yusuf Ziya Bahadınlı ismini 1970 li yıllarda Ürgüp Ortaokulu’nda öğrenci iken duydum. Bahadınlı Kasabası’ndan parasız yatılı olarak okuyan İbrahim isimli bir arkadaşımda vardı. Yusuf Ziya Bahadınlı hem yazar olarak hem de siyasetçi kimliği ile biliniyordu.
Yusuf Ziya Bahadınlı’nın özgeçmişi incelendiğinde ; yaşamı acılarla doludur. 9 Eylül l927 tarihinde Bahadınlı’da doğdu, ilkokulu Bahadınlı’da okudu. Yozgat Ortaokuluna kaydoldu. Daha sonra Kayseri Pazarören Köy Enstitüsünde eğitimine devam etti. 1940 / 1944 yılları arasında eğitim gördüğü Pazarören Köy Enstitüsü'nün ilk mezunlarındandır. Yüksek Köy Enstitüsü'nde, Balıkesir Eğitim Enstitüsü'nde ve Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü'nde (Edebiyat Bölümü)eğitimini tamamlayarak öğretmen oldu.1944/1947 yılları arasında 3 yıl kendi köyünde öğretmenlik yaptı.1950-1958 yılları arasında Erzurum, Kars, Konya, Düzce ve İstanbul’da Türkçe ve edebiyat öğretmeni olarak görev yaptı.
Yusuf Ziya Çalışkan(ilk soyadı) köyün zengin ailelerinden birinin çocuğuydu, İspir’deki öğretmenliği sırasında Çalışkan soyadını bıraktı, köyünün adını aldı. Yusuf Ziya Bahadınlı’ydı artık. Bir süre sonra öğretmenlikten ayrıldı.
Önce Ankara’ya gelip yeni iş bulma çabasına girdi. Burada bir süre THY’de çalıştı ama fazla dayanamadı. Yayınevi kurmak istiyordu İstanbul’da. Kadıköy’de bir yer de tuttu bunun için ama işler istediği gibi gitmedi. Yaşamını devam ettirebilmek için bakkal dükkanı açtı. Bakkaldan kazandığı parayla Hür Yayınevini kurdu (1958-1974). Yayımladığı bazı kitaplarında “Aydın Su” ismini kullandı.
1965’de Yozgat milletvekili seçilerek 1965-1969 arasında TBMM’de milletvekilliği görevinde bulundu. Yayınevi faaliyetlerine ara vermeden devam eden Bahadınlı, daha sonra da Yeni Dünya Yayınevi’ni kurdu (1974-1990). Yeni Dünya isimli bir dergi çıkarmaya başladı, dergi altı sayıdan sonra yayınına ara verdi.
1979’da Bavyera Kültür Bakanlığı tarafından bir yıl süreyle Almanya’ya davet edildi. Bu süre içinde Hannover’de ve Berlin’de öğretmenlik yaptı, kitaplar yazdı. 1991’de Türkiye’ye döndü.
Türkiye Yazarlar Sendikası (TYS), PEN Yazarlar Derneği ve Edebiyatçılar Derneği üyesi de olan Bahadınlı üç çocuk babasıdır. Bahadınlı 19 Mayıs 2025'te İstanbul’da 97 yaşında yaşamını yitirmiştir.
Yusuf Ziya Bahadınlı'nın ilk eseri olan Dertler-Dermanlar isimli piyes, Öğretmen Sesi dergisinde yayımlandı (1946). Hür Yayınevi'nde, sözlükler ve antolojiler başta olmak üzere, çeşitli kaynak kitaplar yayımladı. 1964'te İtin Olayım Ağam isimli hikâye kitabı ve 1965'te Güllüceli Kâzım isimli romanının yayımlanmasının ardından edebî eserlerinin çoğunu 1980'li ve 1990'lı yıllarda yazdı.
Emekçi, Türk Dili, Varlık, Türkiye Yazıları, Yürüyüş, Yazko Edebiyat, İlke, Yeni Dünya, Hürriyet Gösteri ve Adam Öykü dergilerinde öyküleri, siyasi yazıları, denemeleri yayımlandı.
2011 Yılında “Yusuf Ziya Bahadınlı Üstüne Kırkbir Yazar Kırkbir Yorum” ismiyle Kollektif bir kitap yayınlandı. Yazarlar bu kitapta Yusuf Ziya Bahadınlı’yı değişik yönleriyle değerlendirdiler.
Anadolu köylüsü, köy yaşamı ve Almanya'daki Türkler, Bahadınlı'nın romanlarında ve öykülerinde iki önemli nokta olarak görülür. Kurgusal eserlerinin çoğu otobiyografik öğeler taşımaktadır. 1979'dan sonra yazdığı eserlerinde Almanya'daki Türklerin yaşamını işlemiştir.
Yusuf Ziya Bahadınlı Gemileri Yakmak adlı romanında, Milli Mücadele sırasında Antep'in farklı kesimlerinin Milli Mücadele'ye olan yaklaşımlarını ele alıyor.
Öykü ve romanlarının yanı sıra bir gezi ve anı kitabı vardır. Anıları ile kurgusal eserleri arasında doğrudan bağ kurmak mümkündür. Denemeleri de son dönemde yayımlanan eserleri arasındadır.
Yusuf Ziya Bahadınlı, öykülerinde yoksulluğun dayatmasıyla yaşamı un ufak olmuş insanları anlatır. Doğup büyüdüğü topraklardan kopan ve başka şehirlerde, giderek başka ülkelerde yaşamak zorunda kalan insanların sorunları, özlemleri ve umutları öykülerin çoğundaki ana konuyu oluşturur.
Siyasi kimliği ile edebiyatçı kimliğinin birleşmesini eserlerinde görürüz. Yozgat’ın çorak topraklarında yetişen bir filizdi. Büyüdü gelişti yeni filizlerin yeşermesine örnek oldu.
Eserleri:
Öykü
İtin Olayım Ağam (Hür Yayınevi, 1964)
Haçça Büyüdü Hatiş Oldu (Yeni Dünya Yayınevi, 1978)
Geçeneğin Karanlığında (Yeni Dünya Yayınevi, 1982)
Titanik'te Dans (Yeni Dünya Yayınevi, 1986)
Tavandaki Kırmızı (Hikayelerinden Seçmeler, Morbenek Yayınevi, 1999)
Roman
Güllüceli Kazım (Hür Yayınevi, 1965, 1982; Morbenek Yayınevi, 2004)
Güllüceyi Sel Aldı (Hür Yayınevi, 1972; Yeni Dünya Yayınevi, 1978; Morbenek Yayınevi, 2003)
Gemileri Yakmak (Yeni Dünya Yayınevi, 1977, 1981; Gelenek Yayınları, 2000)
Açılın Kapılar (Yazko, 1985; Hitit Yayınları, 1989; Milliyet Yayınları, 1990)
Lidya Gözleri Yaprak Yeşili (Morbenek Yayınevi, 1996, 2000)
Anı
Öyle Bir Aşk (Sarmal Yayınevi, 1993; Say Yayınları, 1995, Gelenek Yayınları, 2000, İmge Kitabevi, 2007)
Meclis'in İçinde Vurdular Bizi (Asya-Şafak Yayınları, 2006)
Sözlük
Deyimlerimiz ve Kaynakları (Hür Yayınevi, 1958, 1959, 1982)
Türkçe Deyimler Sözlüğü (Hür Yayınevi, 1964, 1967, 1969'da iki baskı, 1971, 1976, 1978, 1980, 1981, 1982, 1984)
Atasözleri Sözlüğü (Aydın Su takma adı ile) (Hür Yayınevi, 1972, 1973, 1974; Yeni Dünya Yayınevi, 1975, 1981, 1982, 1983, 1985, 1986, 1987, 1988, Yuva Yayınları, 1990, 1991)
Türkçe Okul Sözlüğü (Hür Yayınevi, 1975)
Özel baskılar
Hikâyelerinde-Romanlarında Bahadın (Morbenek Yayınları, 2003)
Kaynakça
Aydın, Salim (hzl.) (2003). Yusuf Ziya Bahadınlı’nın Hikâyelerinde Romanlarında Bahadın. İstanbul: Morbenek Yayınları.
Albayrak, B. Sadık (2006). “Yusuf Ziya Bahadınlı’ya Sorular”. Dosya: Yaşamı Yapıtlarına Yön Veren Yazar: Yusuf Ziya Bahadınlı Seksen Yaşında. Berfin-Bahar Aylık Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi. Haziran. S. 100. s. 5.
Wikipedia
