SARI ÇİZMELİ MEHMET AĞA
‘‘Sarı Çizmeli Mehmet Ağa’’ günümüzde ve geçmişte anonim olarak bilinir yani ayırt edici özelliği olmayan kimliği belirsiz bir deyim dir. Ülkemizde Mehmet Ağaları arayacak olursak çok buluruz, alacaklı isek gerçekte bulamayacağımız bir figürdür. Budan dolayı alacağı yaz deftere bir daha. Gerçekte öylemi! merak edip araştırınca Sarı Çizmeli Mehmet Ağa tarihte yaşamış gerçekliği olan bir zat.
1810-1920 yılları arasında Karamanlı Yörük Türklerinden Mehmet Ağa Osmanlı yetkileri tarafından Kıbrıs’a yerleştirilir. Üçbin dönüm arazi de tarım ve hayvancılık ile iştigal olur. Burada şunu da hatırlatayım yazımın ilerleyen bölümünde bahsedeceğim Rahmetli sanatçı Barış Manço ile ilgili ‘‘Kayaların Oğlu’ yazımda bazı anekdotlar aktarmıştım. Barış Manço da Karamanoğullarından olup sülalesi Karamonçolar olarak anılır.
Mehmet Ağa arazisinde binlerce kişiye iş imkanı sağlar, hayırseverliği ise sınırsız; fakirlerin borçlarını öder, bekarları evlendirir, toprak bağışlar, her Cuma günü bölgesinde esnafları dolaşıp halktan esnafa borçlu olanlar yani esnafın defterine borç yazdırıp ihtiyaçlarını alanların hesaplarını kapatır. Buna cömertlik mi dersiniz, eli bol mu dersiniz size bırakıyorum. Günümüzde böyle bir insan olsa en hafif tabirle enayi olarak değerlendiririz. Mehmet Ağa fakir bir şekilde vefat etmiştir. Şunu bilir ve inanırız mülk Allah’ın.
Barış Manço bir Kıbrıs gezisinde yukarıda belirttiğim gibi aynı boydan olan Mehmet Ağanın mezarını bulur, mezar belli belirsizdir, saygı duyduğu ve yazacağı şarkıya ilham olacak Mehmet Ağanın mezarını yaptırır.
Şarkıyı hatırlayacaksınızdır ama sözlerini paylaşayım;
Yaz, dostum
Güzel sevmeyene adam denir mi?
Yaz, dostum
Selam almayana yiğit denir mi?
Yaz, dostum
Altı üstü beş metrelik bez için
Yaz, dostum
Boşa geçmiş ömre yaşam denir mi?
Yaz tahtaya bir daha
Tut defteri, kitabı
Sarı çizmeli Mehmet Ağa
Bir gün öder hesabı
Yaz, dostum
Yoksul görsen besle kaymak, bal ile
Yaz, dostum
Garipleri giydir ipek şal ile
Yaz, dostum
Öksüz görsen sar kanadın' kolunu
Yaz, dostum
Kimse göçmez bu dünyadan mal ile
Yaz tahtaya bir daha
Tut defteri, kitabı
Sarı çizmeli Mehmet Ağa
Bir gün öder hesabı
Yaz, dostum
Barış söyler, kendi bir ders alır mı?
Yaz, dostum
Su üstüne yazı yazsan kalır mı?
Yaz, dostum
Bir dünya ki haklı haksız karışmış
Yaz, dostum
Boşa koysan dolmaz, dolusu alır mı?
Metafor olarak bakınca güzel olanı sevmek adam işi, ihtiyaç sahiplerine yardımın en güzelinden yapılması, dünyada mal biriktirmenin anlamsızlığını anlıyorum. Unutmayalım bu dünyadan kimse mal ile gitmiyor altı üstü beş metrelik bez.
İhsan BİÇKİN
11.06.2025
