ÜLKEMİZİN 14.BAŞBAKANI SUAT HAYRİ ÜRGÜPLÜ
Suat Hayri Ürgüplü Damat İbrahim Paşa soyundan gelen Osmanlı Devleti’nin 1.Dünya Savaşına katılması konusunda fetva veren Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi’nin oğludur. 13 Ağustos 1903 tarihinde Şam’da dünyaya gelmiştir.
Suat Hayri Ürgüplü Galatasaray Lisesi'nden sonra 1926 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirmiştir. Çeşitli devlet hizmetlerinde bulunmuş, Türkiye-Yunanistan 1924 Nüfus Mübadelesi mahkemelerinde çalışmıştır. Galatasaray Spor Kulübü'nde atletizm yapan Ürgüplü’nün sporla da yakın ilgisi vardır. 1929-1932 yılları arasında İstanbul Ticaret Mahkemesi yargıç olarak görev yapmıştır.
1939 ve 1943 yıllarında CHP Kayseri Milletvekili seçilmiş, 2. Şükrü Saraçoğlu kabinesinde Gümrük ve Tekel Bakanlığı yapmıştır. Bu görevini 9 Mart 1943 ila 13 Şubat 1946 arasında sürdürmüş ve bir süre siyaseten ayrılmıştır. 1950 yılında tekrar TBMM ye dönmüş ve 1952 yılına kadar Demokrat Parti Kayseri Milletvekilliği yapmıştır. Avrupa İstişari Meclisi'nde başkan yardımcılığı görevinde bulunmuştur..1952 yılında TBMM'den ve milletvekilliğinden ayrılan Ürgüplü, Bonn Büyükelçisi olmuştur. 1955 yılında Londra, 1959 yılında Washington, 1960 yılında Madrid Büyükelçisi olarak atanmıştır.
1961 seçimlerine katılarak Adalet Partisi Kayseri Senatörü seçilmiştir. Cumhuriyet Senatosu'nun ilk başkanı olan Ürgüplü, Senato Başkanlığı görevini 28 Ekim 1961 ile 6 Kasım 1963 arasında sürdürmüştür. Bu görevi tamamladıktan sonra 1965 yılında İsmet İnönü’nün başbakanlıktan istifa ettikten sonra 20 Şubat tarihinden 27 Ekim 1965 tarihine kadar Adalet Partisi’nin öncülüğündeki koalisyon hükumetinin başkanlığını(Başbakan olarak) yapmıştır 1966 yılında kontenjan senatörü seçilmiş ve 1972 yılına kadar bu göreve devam etmiştir.
Suat Hayri Ürgüplü, ülkemizin 29.Hükümetini kuran 14. Başbakandır. Galatasaray Spor Kulübünün aktif üyelerindedir.
Nihat Erim hükümetinin 17 Nisan 1972 de istifasından sonra, Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay yeni hükûmeti kurma görevini önce Suat Hayri Ürgüplü' ye vermiş ancak bu hükümet gerekli çoğunluğu sağlayamadığından kurulamamıştır.
Suat Hayri Ürgüplü,26 Aralık 1981 tarihinde, 13 yıldır çektiği, kalp hastalığından dolayı vefat etmiştir. Mezarı Edirnekapı Şehitliği'ndedir. Fransızca, İngilizce ve Almanca bilen Suat Hayri Ürgüplü, evli ve 1 çocuk babasıdır.
Suat Hayri Ürgüplü'nün babası Hayri Efendi Osmanlı Devleti'nin son döneminde Şeyhülislamlık yapmış bir din adamıdır. Eşi Nigar Hanım ile 1933 yılında evlenen Ürgüplü'nün bu evlilikten Hayri Suat adında bir oğlu vardı. Oğlu Hayri Suat Ürgüplü ise 1966 yılında Eski Irak Kralı Faysal'ın eşi ve aynı zamanda son Osmanlı Padişahı Vahdettin'in torunu Prenses Hanzade'nin kızı Prenses Fazıla ile evlenmiştir. Geçtiğimiz yıllarda Hayri Suat’ta yaşamını yitirmiştir.
1914-1916 yılları arasında şeyhülislamlık yapmış olan Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi'nin diğer oğlu, eski başbakanlardan Suat Hayri Ürgüplü'nün kardeşi ve eski bakanlardan Turhan Esener'in kayınpederi olan Münip Hayri Ürgüplü ise Demokrat Parti XI Dönem Nevşehir milletvekilliği yapmıştır.
Suat Hayri Ürgüplü’nün bakanlığı ve başbakanlığı döneminde Nevşehir ili ve ilçelerinde bazı projelere destek olduğu bilinmektedir. Damat İbrahim Paşa’dan Mustafa Hayri Ürgüplü’ye ve oradan Suat Hayri Ürgüplü’ye kadar devam eden bir nesil ülkemize ve Nevşehir iline hizmet etmiştir.
Yararlanılan kaynaklar
-Wikipedia
-Mualla Kalemci, Suat Hayri Ürgüplü Hükümeti, Gece Kitaplığı,2017
